Het belang van de slaapfasen
Onze slaap bestaat uit verschillende slaapcycli waarin we nacht na nacht verschillende slaapfasen doorlopen. Ontdek hier welke slaapfasen er zijn en hoe belangrijk de afzonderlijke slaapfasen zijn voor een goede nachtrust.
Inhoudsopgave
- Hoe werkt onze slaap?
- De slaapfasen in één oogopslag
- Het belang van slaapcycli
- Conclusie
1. Hoe werkt onze slaap?
Onze slaap is essentieel voor onze energiebalans en tal van belangrijke herstel-, herstel- en opbouwprocessen in onze hersenen, weefsels en cellen. Voldoende en rustgevende slaap is daarom een van de belangrijkste fundamenten voor een gezond functioneren van het lichaam en een efficiënt, gezond dagelijks leven. Experts raden over het algemeen aan dat volwassenen 7 tot 8 uur per nacht slapen - en dat is geen toeval. Elke nacht bestaat onze slaap uit verschillende slaapcycli, die op hun beurt bestaan uit verschillende slaapfasen: de inslaapfase, de lichte slaapfase, twee diepe slaapfasen en de REM-slaap. Om je 's ochtends ontspannen te voelen, is het erg belangrijk om voldoende slaapcycli te doorlopen en het lichaam de tijd te geven om te regenereren. We geven je een overzicht van de verschillende slaapfasen en leggen uit hoe belangrijk de afzonderlijke fasen zijn voor een goede nachtrust.
2. De slaapfasen in één oogopslag

Slaapfase
De inslaapfase verwijst naar de laatste minuten voor de "echte" slaap. In deze fase schakelt het lichaam uit, ontspant en komt tot rust. Bij volwassenen duurt de slaapfase ongeveer 5-20 minuten.
Lichte slaapfase
Tijdens deze slaapperiode ontspannen onze spieren, worden hartslag en ademhaling gelijkmatiger en daalt de lichaamstemperatuur. Bijna de helft van onze slaaptijd brengen we door in deze nogal oppervlakkige slaap, waarin we nog vrij gevoelig zijn voor prikkels van buitenaf zoals geluid of licht. Gemiddeld bereiken we de fase van lichte slaap ongeveer 15 minuten nadat we in slaap zijn gevallen.
diepe slaapfase

De lichte slaapfase wordt gevolgd door diepe slaap. Het domineert het eerste derde deel van de nacht en zorgt ervoor dat ons lichaam nog verder afsluit, hartslag en ademhaling vertragen en de bloeddruk daalt. In deze fase, de zogenaamde "Slow Wave Sleep", daalt de frequentie van de hersengolven en wordt de zenuwactiviteit aanzienlijk verminderd. Nu worden de energievoorraden in onze hersenen opgeladen en komen er talloze hormonen en boodschappersubstanties vrij die essentiële stofwisselings- en regeneratieprocessen regelen. Diepe slaap is dan ook de centrale herstelperiode van ons lichaam, waarin eiwitten, cellen en weefsels worden gerepareerd, ontgift en opgebouwd, het immuunsysteem wordt getraind en energiereserves worden vernieuwd. En onze hersenen zijn ook actief, omdat het declaratieve geheugen, dat verantwoordelijk is voor het leren van feiten en herinneringen, wordt gevormd tijdens de diepe slaap.
REM-slaapfase
Na een diepe slaap glijden we af naar de droomslaapfasen, ook wel REM-fasen genoemd. REM staat voor "Rapid Eye Movement", omdat tijdens deze slaapperiodes onze hersenen de ervaringen van de dag verwerken en evalueren en we onze ogen snel heen en weer bewegen onder de gesloten oogleden. Om dit te laten werken, neemt de bloedtoevoer naar de hersenen toe, stijgt de bloeddruk en worden onze hartslag en ademhaling ook onregelmatiger. Tegelijkertijd bevinden we ons in wat bekend staat als slaapverlamming, waarbij de hersenstam de overdracht van commando's naar onze spieren blokkeert om ons te beschermen tegen ongecontroleerde bewegingen en verwondingen tijdens levendig dromen. In de REM-slaap vinden belangrijke verwerkings- en leerprocessen plaats in de hersenen en wordt het procedurele geheugen gevormd, dat de basis vormt voor onderbewuste vermogens zoals geautomatiseerde bewegingssequenties en motorisch leren.
3. Het belang van slaapcycli

Tijdens de nacht doorlopen we verschillende slaapcycli. Een cyclus duurt ca. 90 tot 110 minuten en bestaat uit de vaste volgorde van de vijf slaapfasen, waarbij de verhouding tussen de slaapfasen binnen een slaapcyclus in de loop van de nacht verandert. Aan het begin van onze slaap ervaren we langere diepe slaapfasen, omdat deze dringend nodig zijn om de overdag verbruikte energiereserves te herstellen. Aan het einde van de nacht brengen we dan meer tijd door in de REM-slaap, waarin de beschikbare energie kan worden gebruikt voor belangrijke hersenfuncties. De eerste twee slaapcycli, de zogenaamde kernslaap, zijn daarom bijzonder belangrijk voor het herstel van lichaam en hersenen en de belangrijkste opbouwende processen vinden plaats in onze cellen en het zenuwstelsel. Voor een allround rustig ontwaken in de ochtend is het echter belangrijk om ongeveer 4 tot 7 slaapcycli te doorlopen en dus tussen de 7 en 8 uur te slapen.
Meer weten?
In onze nieuwe podcast sleep SMART! praten we met Dr. Markus Dworak over de slaapfasen en leer meer interessante en wetenschappelijke informatie van hem over hoe belangrijk onze slaapcycli en de verschillende slaapfasen zijn voor een goede nachtrust en een gezonde dag! Luister nu ➨
4. Conclusie
-
Slaap bestaat uit verschillende slaapcycli die in de loop van de nacht verschillen en zijn onderverdeeld in vijf slaapfasen
-
De vijf slaapfasen zijn: inslaapfase, lichte slaapfase, diepe slaapfase, REM-slaapfase
-
In diepe slaap worden energiereserves gevuld en vinden de belangrijkste regeneratie- en opbouwprocessen plaats
-
Verfrissende slaap bestaat uit 4 - 7 slaapcycli en duurt daarom maximaal tussen de 7 en 8 uur per nacht.